شیخ على بن عبد العالى كَرَكى، معروف به محقق كَرَكى یا محقق ثانى

از فقهاى جبل عامل است و از اكابر فقهاى شیعه است. در شام و عراق تحصیلات خود را تكمیل كرده و سپس به ایران (در زمان شاه تهماسب اول) آمده و منصب شیخ الاسلامى براى اولین بار در ایران به او تفویض شد. منصب شیخ الاسلامى بعد از محقق كركى به شاگردش شیخ على منشار، پدر زن شیخ بهائى رسید و بعد از او این منصب به شیخ بهائى واگذار شد. فرمانى كه شاه تهماسب به نام او نوشته و به او اختیارات تام داده و در حقیقت او را صاحب اختیار واقعى و خود را نماینده او دانسته است معروف است. كتاب معروف او كه در فقه زیاد نام برده مى شودجامع المقاصداست كه شرح قواعدعلامه حلّى است. او علاوه بر این، المختصر النافع محقق وشرایع محقق و چند كتاب دیگر از علامه و چند كتاب از شهید اول را حاشیه زده و یا شرح كرده است. آمدن محقق ثانى به ایران و تشكیل حوزه در قزوین و سپس در اصفهان و پرورش شاگردانى مبرّز در فقه سبب شد كه براى اولین بار پس از دوره صدوقین، ایران مركز فقه شیعه بشود. محقق كركى میان سالهاى 937 و 941 درگذشته است. محقق كركى شاگرد على بن هلال جزایرى و او شاگرد ابن فهد حلّى بوده است. ابن فهد حلّى شاگرد شاگردان شهید اول از قبیل فاضل مقداد بوده. علیهذا او به دو واسطه شاگرد شهید اول است. پسر محقق كركى به نام شیخ عبد العالى بن على بن عبد العالى نیز از فقهاى شیعه است، ارشادعلامه والفیّه شهید را شرح كرده است.

منبع : آشنایی با كلیات علوم اسلامی – فقه - درس چهارم: تاریخچه ی فقه و فقهاء (3)