در
مشارکت کنید
برای ارسال سوال کلیک کنید
 
پرسش:
اگر روابط اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی در حال تکامل است، آیا دین نیز در این گذرگاه نباید تکامل پیدا کند؟ به عبارت دیگر اگر همه چیز متکامل است پس خود دین هم باید متکامل باشد.
پاسخ:

 

 

 

جواب این سؤال روشن است. ما از دین چه فهمیده ایم؟ اگر دین را به صورت پدیده ای که در یک زمان تحت یک سلسله شرایط خاص زمانی و مکانی به وجود آمده است یعنی یک پدیده ی وابسته به زمان و مکان خود فهمیده ایم، اولاً آن دین نیست و ثانیاً اگر دین باشد باید متغیر باشد. ولی اگر ما دین را عبارت از بیان قوانین تکامل اجتماعی بدانیم، یعنی همان طور که مثلاً علم قوانین تکامل طبیعی را کشف کردیم دین قوانین تکامل اجتماعی را که یک تکامل اکتسابی است از راه وحی بیان کرد، در این صورت قانون تکامل که دیگر متکامل نیست، چون قانون تکامل است.

مثلاً در تکامل طبیعی اگر گفتید که نباتات روی این قوانین تکامل پیدا کرده اند، آیا همین طور که نباتات تکامل پیدا کرده اند قوانین تکامل هم تکامل پیدا کرده؟ نه، قانون پدیده نیست، پدیده های عالم تکامل پیدا می کنند. پیغمبر خودش پدیده است و لهذا متولد می شود، رشد می کند، عمر می کند و می میرد: اِنَّکَ مَیِّتٌ وَ اِنَّهُمْ مَیِّتونَ  ولی قرآن (مقصود این کاغذها نیست؛ اگر مقصود این کاغذها باشد که اینها هم پوسیده و کهنه می شود) یک سلسله حقایق و معارف و یک سلسله قوانینی است که برای بشر آمده است، لذا می ماند. ای پیغمبر! تو می میری ولی قرآن باقی می ماند. تو پدیده ای، قرآن قانون. پدیده از بین می رود، قانون باقی می ماند. [1]

،
کليه حقوق برای پايگاه شهید مطهری محفوظ است