قرآن چنین می فرماید : (وَ إِذِ ابْتَلی‏ إِبْراهیمَ رَبُّهُ بِکَلِماتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قالَ إِنّی جاعِلُکَ لِلنّاسِ إِمامًا قالَ وَ مِنْ ذُرِّیَّتی قالَ لا یَنالُ عَهْدِی الظّالِمین ، (به خاطر آورید) هنگامی که خداوند، ابراهیم را با وسایل گوناگونی آزمود. و او به خوبی از عهده این آزمایشها برآمد. خداوند به او فرمود: (من تو را امام و پیشوای مردم قرار دادم!) ابراهیم عرض کرد: (از دودمان من (نیز امامانی قرار بده!)) خداوند فرمود: (پیمان من، به ستمکاران نمی‏رسد! (و تنها آن دسته از فرزندان تو که پاک و معصوم باشند، شایسته این مقامند) [i]

از آیه مذکور چند مطلب استفاده می شود:

1- در احراز مقام امامت استعداد ذاتی و صفا و نورانیت باطنی لازم است، و هر کسی نمی تواند بدان مقام شامخ مفتخر گردد و به همین جهت حضرت ابراهیم وقتی با چشم باطن ملکوت آسمان و زمین را مشاهده نمود و به مرتبه یقین رسید [ii] و به واسطة ابتلاء به آتش نمرود و داستان ذبح اسماعیل و چیزهای دیگر مورد آزمایش و امتحان قرار گرفت و قابلیت او به اثبات رسید از جانب خدا به او وحی شد که تو را به مقام امامت ارتقاء می دهیم.

2- از آیه استفاده می شود که امامت حضرت ابراهیم غیر از مقام نبوت او و عالیتر از آن بوده است. زیرا این خطاب و ارتقاء او به مقام امامت در اوآخر عمر حضرت ابراهیم واقع شده و در آن هنگام بدون شک آن حضرت مقام نبوت را داشته است، و با این که پیامبر بود مورد امتحان های سخت قرار گرفت و آنگاه به وی مسؤولیت مقام امامت داده شد، پس معلوم می شود امامت او عالی تر از مقام نبوتش بوده است.

3- از این می فهمیم گاهی نبوت و امامت در یک نفر جمع می شود چنان چه در ابراهیم(ع) جمع شد.

4-از آیه استفاده می شود یکی از شرائط امامت این است که از گناه و معصیت معصوم و در امان باشد زیرا آیه دلالت دارد بر این که هر کس به ستم آلوده باشد لیاقت مقام امامت را ندارد و بدون شک هر کس مرتکب گناه شود به نفس خویش ظلم کرده و ستمگر شمرده می شود.

5- امامت یک عهد و پیمان الهی است که با جعل و انتخاب و نصب از طرف خدا اثبات می شود و در اختیار مردم نیست.

شایان ذکر است که (امامت در شیعه مسأله ای است تالی تلو نبوت و بلکه از بعضی درجات نبوت بالاتر است. خیلی از انبیاء اصلاً امام نبوده اند. انبیای الوالعزم در آخر کار به امامت رسیده اند) [iii]