خدمات

دكتر محمود حسابی در طول عمر پربار خود، مصدر مشاغل و خدمات علمی و فرهنگی متعددی بودند كه چند نمونه از آن به این شرح است:

·         تأسیس مدرسه مهندسی وزارت راه و تدریس در آنجا (1306 هـ. ش)

·         نقشه برداری و رسم اولین نقشه مدرن راه ساحلی سراسری میان بنادر خلیج فارس، تأسیس دارالمعلمین عالی و تدریس در آنجا (1307 هـ. ش)

·         ساخت اولین رادیو در كشور (1307 هـ . ش)

·         تأسیس دانشسرای عالی و تدریس در آنجا (1308 هـ. ش)

·         ایجاد اولین ایستگاه هواشناسی در ایران (1310 هـ. ش)

·         نصب و راه اندازی اولین دستگاه رادیولوژی در ایران (1310 هـ. ش)

·         تعیین ساعت ایران (1311 هـ. ش)

·         تأسیس بیمارستان خصوصی (گوهرشاد) به نام مادرشان (1312 هـ.ش)

·         تدوین قانون و پیشنهاد تأسیس دانشگاه تهران و تأسیس دانشكده فنی (1313 هـ.ش)

و ریاست آن دانشكده و تدریس در آنجا (1315 هـ. ش)

·         تأسیس دانشكده علوم و ریاست آن دانشكده از (1321 تا 1327 و از 1330تا 1336هجری شمسی) و تدریس درگروه فیزیك آن دانشكده تا آخرین روزهای حیات،

·         تأسيس مركز عدسي سازى- ديدگانى- اپتیك كاربردی دردانشكده علوم دانشگاه تهران

·         مأموریت خلع ید از شركت نفت انگلیس در دولت دكتر مصدق و اولین رییس هیئت مدیره و مدیرعامل شركت ملی نفت ایران،

·         پایه گذاری مدارس عشایری و تأسیس اولین مدرسه عشایری ایران (1330هجری شمسی)

·         مخالفت با طرح قرارداد ننگین كنسرسیوم و كاپیتولاسیون درمجلس،

·         تأسیس اولین رصدخانه نوین درایران، تأسیس اولین مركز مدرن تعقیب ماهواره ها درشیراز (1335هجری شمسی)

·         پایه گذاری مركز مخابرات اسدآباد همدان (1338هجری شمسی)

·         تدوین قانون استاندارد و تأسیس مؤسسه استاندارد ایران (1333هجری شمسی) ژئوفیزیك دانشگاه تهران (1330هجری شمسی)،

·         استاد ممتازدانشگاه تهران (ازسال1350هجری شمسی)،

·         پایه گذاری مركز تحقیقات و راكتور اتمی دانشگاه تهران و تأسیس سازمان انرژی اتمی و عضو هیئت دائمی كمیته بین المللی هسته ای(1330 - 1349هجری شمسی)

·         تشكیل و ریاست كمیته پژوهشی فضای ایران و عضو دائمی كمیته بین المللی فضا (1360هجری شمسی)

·         تاسیس انجمن موسیقی ایران، مؤسس و عضو پیوسته فرهنگستان زبان ایران(1349هجری شمسی) تا آخرین روزهای فعالیت.

·         فعالیت در دو نسل كاری و آموزش صد ها استاد و دانشجو ازخدمات ارزنده پرفسور حسابی بشمار می رود.

آثار

نوشته‌های دكتر حسابی شامل 21 كتاب، رساله و مقاله است. این نوشته‌ها در سه زمینه‌ی فیزیك، زبان فارسی و پژوهش‌های فرهنگی است. در موضوع فیزیك، علاوه بر رساله‌ی دكتری درباره‌ی حساسیت سلول‌های فوتوالكتریك(1927)، شش جلد كتاب و شش مقاله منتشر كرده‌اند.

  عنوان كتاب‌ها‌ی فیزیك عبارتند از:

1.     كتاب فیزیك دوره اول متوسطه 1318

2.     كتاب ديدگانى فيزيك دانشگاه تهران 1340

3.     نگره كاهنربایی 1345

4.     فیزیك حالت جامد 1348

5.     دیدگانی كوانتیك 1358

6.     الكترودینامیك (1945) Essaid Interpretation des Ondes de Broylie

  عنوان مقاله‌های فیزیك عبارتند از:

1.     تفسیر امواج دو بر در شش رساله با عنوان A Strain Theory of Matter ، دانشگاه تهران 946.

2.     درباره‌ی ماهیت ماده.

3.     مقاله‌ای درباره‌ی پیشنهاد تفسیر قانون جاذبه‌ی عمومی نیوتون و قانون میدان الكتریكی ماكسول چاپ شده در گزارش ذرات اصلی در دانشگاه كمبریج انگلیس 1946.

4.     مقاله‌ای درباره‌ی ذرات پیوسته Continuous چاپ شده به وسیله‌‌ی آكادمی علوم امریكا 1947.

5.     مقاله‌ای درباره‌ی مدل بی‌نهایت گسترده در نشریه‌ی فیزیك فرانسه.

6.     رساله‌ای درباره‌ی نظریه ذره‌های بی‌نهایت گسترده دانشگاه تهران 1977.

به نقل از : wikipedia.org و tafresh.net و jazirehdanesh.com